Uzaktan eğitim alanında, hem teknolojinin hem de yöntemlerin gelişmesine paralel olarak uygulama alanlarının etkili ve verimli bir şekilde yürütülebilmesi için bir takım araştırmalar yapılmıştır. Bu araştırmalar geçmişte yaşanan sorunlar, yaşanabilecek sorunlar, kuramlar, kavramlar vb. alanlarda yapılmaktadır. Bu araştırmalar gerek konu bakımından gerekse araştırma düzeyleri bakımından çeşitli şekillerde sınıflandırılmaktadır. Örneğin Horzum vd.(2013)’e göre Lee, Driscoll ve Nelson (2004) uzaktan eğitim konularını tasarım, geliştirme, yönetim, değerlendirme, kurumsal ve kuram ve araştırma olarak sınıflamışlardır. Berge ve Mrozowski ise bu alanda yapılan çalışmaları sonucunda aşağıdaki gibi sınıflandırmışlardır:
- Öğretim Sürecindeki Katılımcı Rollerinin Tanımlanması (Eğitmenler, Öğrenciler ve Yönlendiriciler)
- Teknoloji Seçimi ve Adaptasyonu
- Tasarım Konuları
- Etkileşimi ve Aktif Öğrenmeyi Arttırmak İçin Stratejiler
- Öğrenci Özellikleri
- Öğrenci Desteği
- Organizasyona İlişkin Konular (Plânlama, Yönetim ve Ekonomi)
- İlkeler ve Yönetimi
- Eşitlik ve Erişim
- Kâr-Zarar ve Maliyet Analizleri
Uzaktan eğitimde yapılan sınıflandırmalardan bir diğerinin ise Holmberg yapmıştır. Holmberg (1985)’e göre bu sınıflandırma şöyledir:
- Uzaktan Eğitim Felsefesi ve Kuramları
- Uzaktan Eğitim Öğrencisi
- Uzaktan Eğitim İçeriği
- Etkileşim ve İletişim
- Yönetim ve Organizasyon
- Ekonomi
- Sistemler
- Uzaktan Eğitimin Tarihçesi
Zawacki ve Richer uzaktan eğitim alanında araştırma düzeylerini ve alanlarını Şekil-1’deki gibi açıklamaktadır:
Şekil 1- Zawacki- Richer’e göre araştırma düzeyleri ve alanları ( Özkul & Aydın, 2016)
Latchem ise araştırma düzeylerini ve alanlarını şöyle sınıflandırmıştır:
Şekil 2- Latchem(2012)’ye göre araştırma düzeyleri ve alanları (Özkul & Aydın, 2016)
Tüm bu sentez çalışmalarının ortak özelliği uzaktan eğitim araştırmalarına yönelik yapılanların yeterli düzeyde olmadığındandır(Özkul & Aydın, 2016)
Yukarıdaki çalışmalar da dikkate alındığında aşağıdaki gibi bir sınıflandırma yapılabilir:
Uzaktan eğitim kuramların uygulamaya yön göstermesiyle gerçekleşmektedir. Bu kapsamda yapılan araştırma düzeylerinde teorik ve pratik alanda gerçekleşmesi gerekmektedir. Her pratiğin ve teorinin değerlendirilmesi amacıyla araştırma düzeylerine değerlendirme amaçlı çalışmalar eklenmiştir. Bu kapsamda her uygulama/uygulamaların veya kuramların değerlendirilerek iyileştirilmesine yönelik yapılan çalışmaları kapsamaktadır.
Teorik alanda yapılan araştırmalar yönetimsel alandaki kavramlar, uzaktan eğitim alanındaki kavramlar vb. alanlarda yaşanan kavramsal gelişmeler gibi konuları kapsamaktadır. Bu kapsamda uzaktan eğitimin gelişmesinde kavram karmaşıklığının önüne geçilmesi gerekmektedir(Uşun, 2006).
Değerlendirme amaçlı yapılan çalışmaların ise geleceğe yönelik tahminlerin yapılmasında, öğrenci, öğretmen, çevresel faktörler, teknolojinin gelişmesine bağlı olarak mevcut çalışmaların yapılan zamanın koşullarına uygun olarak değerlendirilmesinin yapıldığı aşamadır. Bu aşama uzaktan eğitimin dezavantajları, avantajları, eksiklikleri gibi durumları göz önüne sereceğinden dolayı tercih edilmiştir.Hem yönetimsel uygulamaların, hem eğitim alanındaki uygulamaların değerlendirilmesinin sürecin daha sağlıklı bir şekilde yürütülebilmesine yardımcı olacaktır(Durak, 2017).
KAYNAKLAR
Durak, G. (2017). Uzaktan eğitimde destek hizmetlerine genel bakış: sorunlar ve eğilimler. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 3(4), 160-173.
Moore, M.G. & Kearsley, G. (2005). Distance education. a systems view. Belmont, CA: Wadsworth
Horzum, M. B., Özkaya, M., Demirci, M., & Alpaslan, M. (2013). Review of Turkish distance education research
Simonson, M., Zvacek, S. M., & Smaldino, S. (2019). Teaching and Learning at a Distance: Foundations of Distance Education 7th Edition. IAP.
Uşun, S. (2006). Uzaktan eğitim, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara
Özbek, E. A. (2014 ). Açık ve uzaktan öğrenmenin günümüzdeki durumu . Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi , 154-165.
Özkul, A. E., & Aydın, C. H. (2016). Açık ve Uzaktan Öğrenmenin Temelleri ve Araştırmalar. K. ÇAĞILTAY, & G. Yüksel içinde. Öğretim teknolojilerinin temelleri: Teoriler, araştırmalar, eğilimler, 633-654.
0 Yorum